بررسی کارایی مصرف انرژی در گلخانه‏های تولید خیار استان تهران

با افزایش روزافزون جمعیت جهان و محدودیت در اراضی قابل کشت، افزایش عملکرد در واحد سطح ازطریق احداث گلخانه یکی از راه‌های اساسی تأمین مواد غذایی بشر به‌شمار می‌آید. اما با توجه به آن که افزایش عملکرد بدون درنظرگرفتن مصرف انرژی بی‌معنی است، بنابراین محدودیت انرژی از چالش‏های اساسی است که بشر برای رسیدن به این هدف با آن مواجه است. با این رویکرد و با توجه به مصرف زیاد انرژی در تولیدات گلخانه‌ای، در مطالعۀ حاضر میزان مصرف انرژی و شاخص‌های انرژی در تولیدات خیار گلخانه‌ای استان تهران محاسبه و سپس کارایی انرژی واحدهای بررسی‌شده با روش تحلیل فراگیر داده‌ها (DEA) تجزیه و تحلیل شده است. داده‌های لازم در مطالعۀ حاضر ازطریق مصاحبۀ حضوری و تکمیل160 پرسشنامه به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده از گلخانه‌های تولید خیار استان تهران در سال1391 جمع‌آوری شده است. نتایج مطالعه نشان داد که کارایی انرژی، بهره‌وری انرژی، انرژی خالص، و انرژی ویژه در واحدهای تحت بررسی به ترتیب برابر با 52/0، 65/0 کیلوگرم بر مگاژول، 73180- مگاژول در هکتار، و 52/1 مگاژول بر کیلوگرم است. سهم انرژی‌های مستقیم، غیرمستقیم، تجدیدپذیر، و تجدیدناپذیر از کل انرژی مصرفی نیز به ترتیب برابر 86، 14، 4، و 96 درصد محاسبه شد. همچنین نتایج مطالعه حاکی از آن است که گلخانه‌های تحت بررسی کارایی لازم را نداشتند، به‌طوری که در این واحدها افزایش در مصرف نهاده‌ها از افزایش در تولید پیشی گرفته است. بنابراین این امر سرانجام سبب کاهش کارایی مصرف انرژی در واحدهای مذکور شده است.